De hiis qui volunt vitam istam accipere, et qualiter recipi debeant.
O tych, którzy chcą obrać to życie i jak ich należy przyjmować.
(1) Si qui voluerint hanc vitam accipere et venerint ad fratres nostros, mittant eos ad suos ministros provinciales, quibus solummodo et non aliis recipiendi fratres licentia concedatur. (2) Ministri vero diligenter examinent eos de fide catholica et ecclesiasticis sacramentis. (3) Et si hec omnia credant et velint ea fideliter confiteri et usque in finem firmiter observare, (4) et uxores non habent vel, si habent, et iam monasterium intraverint uxores vel licentiam eis dederint auctoritate diocesani episcopi, voto continentie iam emisso, et illius sint etatis uxores, quod non possit de eis oriri suspicio, (5) dicant illis verbum sancti Evangelii quod vadant et vendant omnia sua et ea studeant pauperibus erogare (cfr. Mt 19,21). (6) Quod si facere non potuerint, sufficit eis bona voluntas. (7) Et caveant fratres et eorum ministri, ne solliciti sint de rebus suis temporalibus, ut libere faciant de rebus suis quidquid Dominus inspiraverit eis. (8) Si tamen consilium requiratur, licentiam habeant ministri mittendi eos ad aliquos Deum timentes, quorum consilio bona sua pauperibus erogentur. (9) Postea concedant eis pannos probationis, videlicet duas tunicas sine capucio et cingulum et bracas et caparonem usque ad cingulum, (10) nisi eisdem ministris aliud secundum Deum aliquando videatur. (11) Finito vero anno probationis recipiantur ad obedientiam, promittentes vitam istam semper et regulam observare. (12) Et nullo modo licebit eis de ista religione exire iuxta mandatum domini pape, (13) quia secundum sanctum Evangelium nemo mittens manum ad aratrum et aspiciens retro aptus est regno Dei (Lc 9,62). (14) Et illi qui iam promiserunt obedientiam habeant unam tunicam cum capucio, et aliam sine capucio qui voluerint habere. (15) Et qui necessitate coguntur possint portare calciamenta. (16) Et fratres omnes vestimentis vilibus induantur et possint ea repeciare de saccis et aliis petiis cum benedictione Dei. (17) Quos moneo et exhortor ne despiciant neque iudicent homines quos vident mollibus vestimentis et coloratis indutos, uti cibis et potibus delicatis, sed magis unusquisque iudicet et despiciat semetipsum.
(1) Jeśli [znajdą się] ci, którzy zechcą przyjąć to życie i przyjdą do braci naszych, to niech ich odeślą do swoich ministrów prowincjalnych. Im jedynie, a nie innym, należy przyznać możność przyjmowania braci. (2) Ministrowie zaś niech starannie wybadają ich co do wiary katolickiej i sakramentów Kościoła. (3) A jeśliby w to wierzyli i chcieli to wiernie wyznawać, i aż do końca stanowczo zachowywać, (4) i są nieżonaci albo, jeśli mają żony, to wstąpiły już one do klasztoru lub, z upoważnienia biskupa diecezjalnego, poprzez złożony ślub wstrzemięźliwości, dały im na to pozwolenie i są w wieku, który nie wzbudza podejrzeń (5) – niech im oznajmią słowa świętej Ewangelii, aby poszli, sprzedali całe swoje mienie i postarali się rozdać je ubogim. (6) Jeśli tego nie mogliby uczynić, wystarczy im dobra wola. (7) Bracia, wraz ze swymi ministrami, niech wystrzegają się zajmowania ich dobrami doczesnymi, tak aby – jak Pan ich natchnie – mogli swobodnie nimi rozporządzić. (8) Jeśli jednak potrzeba, by było zasięgnąć rady, to ministrowie powinni mieć możność posłania ich do pewnych bogobojnych osób, aby za ich radą rozdali swoje dobra ubogim. (9) Potem [ministrowie] niech dadzą im ubiór na czas próby, czyli dwie tuniki bez kaptura, sznur, spodnie i kaparon [sięgający] aż do pasa, (10) chyba że ci sami ministrowie – według woli Bożej – uznają kiedyś coś innego. (11) Po zakończeniu zaś roku próby niech będą przyjęci pod posłuszeństwo, przyrzekając na zawsze zachowywać to Życie i Regułę1. (12) I w żadnym wypadku, zgodnie z rozporządzeniem pana papieża, nie wolno im wystąpić z tego zakonu, (13) ponieważ, według świętej Ewangelii, nikt, kto przykłada rękę do pługa i ogląda się za siebie, nie nadaje się do królestwa Bożego (Łk 9,62). (14) A ci, którzy posłuszeństwo już przyrzekli, niech mają jedną tunikę z kapturem i drugą, o ile by chcieli, bez kaptura. (15) Ci, którzy są zmuszeni koniecznością, mogą nosić obuwie. (16) Wszyscy bracia niech przyodziewają się w lichą odzież i mogą ją, z błogosławieństwem Bożym, łatać [materiałami] z worków i innymi skrawkami. (17) Wszystkich [też] upominam i zachęcam, aby nie osądzali i nie gardzili ludźmi, kiedy zobaczą ich ubranymi w miękkie i barwne szaty, używających wystawnych potraw i napojów; niech każdy bardziej samego siebie osądza i sobą pogardza2.
1 Franciszek nawiązuje tu do promulgowanej 22 IX 1220 przez papieża Honoriusza III bulli Cum secundum concilium. Ustanawiała ona dla tych, którzy pragnęli się poświęcić życiu zakonnemu, roczny okres przygotowania, zwany nowicjatem.
2 Analogiczny zakaz osądzania kogokolwiek znajduje się także w 1 Reg 9, 12 oraz 1 Reg 11, 10; można go odczytać jako generalny kodeks zachowania się braci w świecie.